T.C.
ADALET BAKANLIĞI
İcra İşleri Dairesi Başkanlığı
Sayı : 86420598-154/3282 08.05.2025
Konu : İflas Masası Alacaklarının Tahsilinde
Tahsil ve Cezaevi Yapı Harcı Uygulaması
DAĞITIM YERLERİNE
İlgi : a) İstanbul Anadolu İcra Daireleri Başkanlığının 05.03.2025 tarihli ve 2025/2186 muhabere sayılı
yazısı.
b) Teftiş Kurulu Başkanlığının 30.04.2025 tarihli ve E-20261793-045.02-52/2285 sayılı yazısı.
İlgi (a) sayılı yazı ekinde alınan İstanbul Anadolu 3. İcra Dairesinin 05.03.2025 tarihli ve 2025/573 muhabere sayılı yazısında özetle; müflis şirketlerin hak ve alacaklarının masa veya idarece takibi açısından gerektiğinde dava açıldığı veya icra takibi başlatıldığı, iflas kararından önce başlatılmış dava ve takip dosyalarının takibinin devam ettirildiği, bu icra takiplerinde yapılan tahsilatların masaya aktarılması için iflas dairesine gönderilmesi sırasında tahsilatı yapan icra dairesince dosyanın durumuna göre alınması lazım gelen tahsil ve cezaevi harçlarının alınmasında tereddütler yaşandığı, tahsil edilen paranın dağıtımı sırasında iflas dairesince alınacağı düşünülen %4,55 oranındaki harç nedeniyle icra dosyasından harçların alınmadan gönderilebildiği belirtilerek masa tarafından takip edilen icra dosyalarında yapılan borç tahsilatının iflas dairesine (masaya) gönderilirken tahsil ve cezaevi harcı alınması hususunda görüş talebinde bulunulduğu anlaşılmıştır.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun “Mükellefiyet” bölüm başlıklı ve “Mevzuu” başlıklı 2’nci maddesinin birinci fıkrasında “Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir.” hükmüne yer verildiği,
Aynı Kanun’un (1) sayılı tarifesinin B-) İcra ve iflas harçları, I- İcra Harçları bölümünün 3/a) maddesinde “Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden evvel ödenen paralardan (Yüzde 4,55) oranında” harç alınacağının belirtildiği görülmüştür.
2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar ve Mahkûmlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde “İcra dairelerince miktar ve kıymeti muayyen olan ilamlı ve ilamsız alacaklardan tahsil olunan paranın % 2 si ve kıymeti muayyen olmıyan ilamların icrasından tahsil harcının yarısı nisbetinde harç alınır. Maktu harçlar ilamın icraya konulduğu zaman peşin olarak alınır.
Bu harçlar borçluya yükletilemez ve mahkûmunbih meblağ birmilyon liradan aşağı olursa bundan harç alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hususta Bakanlığımız Teftiş Kurulu Başkanlığından görüş talebinde bulunulmuş olup, ilgi (b) sayılı yazıları ile özetle; “492 sayılı ve 2548 sayılı Kanun’da veya diğer kanun hükümlerinde, iflas idaresi tarafından yürütülen icra takibi sonucu tahsil edilerek iflas masasına intikal ettirilen paranın tahsil ve cezaevi yapı harcından, bu paranın iflas masası alacaklılarına dağıtılması sırasında da iflas harcından ve cezaevi yapı harcından muaf olduğuna veya bu işlemlerin istisna kapsamında bulunduğuna dair herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı,
Bu itibarla, iflas masası adına iflas idaresi tarafından yürütülen icra takibi neticesinde tahsil edilen alacağın iflas masasına intikali sırasında tahsilatı yapan icra dairesi tarafından 492 sayılı Kanun’a bağlı (1) Sayılı Tarife’nin (B-I-3) bendi gereğince takibin safahatına göre değişen oranlarda tahsil harcı ve 2548 sayılı Kanun’un 1 inci maddesi uyarınca cezaevi yapı harcı ile bu şekilde iflas masasına dahil edilen paranın iflas idaresi tarafından iflas alacaklılarına ödenmesi sırasında aynı Tarifenin (B-II-2) bendi mucibince iflas harcı ve 2548 sayılı Kanun’un 1 inci maddesi uyarınca cezaevi yapı harcı kesintisi yapılması gerektiği düşünülmüştür.” denilmek suretiyle görüş bildirilmiştir.
Tahsil harcı ve cezaevi harcının icra daireleri aracılığıyla Devlet tarafından verilen hizmetin karşılığı olarak ödenmesi gereken harç kalemleri olarak değerlendirilmesi ve verilen hizmetin her bir icra dosyası için ayrı, icra dosyasının aşamaları için safahata göre farklı tahakkuk ettirilmesi gerektiği düşünülmektedir. Devlet tarafından icra daireleri aracılığıyla icra dosyası ve iflas dosyası olarak farklı iki takip dosyasında iki ayrı hizmet verilmektedir. Müflisin alacaklı olduğu icra dosyalarının tahsil edilerek müflisin malvarlığını oluşturan masaya aktarılması sırasında müflis iflas halinde olmasaydı kendisine icra dosyasından nasıl ödeme yapılacaktı ise masaya da aynı şekilde yapılan tahsilatın aktarılması gerektiği, iflas dosyasından da ödeme yapılırken masaya paranın başka bir icra dosyasından gönderilmiş olmasının ödemeye ilişkin harç durumunu değiştirmeyeceği düşünülmektedir.
Bu itibarla; müflisin alacaklı olduğu icra dosyasından ödeme yapılırken dosyanın safahatına göre tahsil harcı ile %2 oranında cezaevi harcının kesilerek kalan miktarın müflise ödenir gibi masaya aktarılması gerektiği, masaya aktarılan bu ödemenin iflas dosyasından ilgililerine dağıtılırken de ayrıca tahsil harcı ile %2 oranında cezaevi harcına tabi tutulması gerektiği değerlendirilmiştir.
Bilgi edinilmesi ile yazımızın yargı ve yetki çevrenizde bulunan icra dairelerine duyurulmasını rica ederim.