T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2025/613
KARAR NO: 2025/2125
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Şikayet eden alacaklı tarafından limit ipoteğine dayalı olarak toplam 2.570.850,80 TL alacağın tahsili için başlatılan İpoteğin Paraya Çevrilmesi yolu ile icra takibinde, alacaklının icra müdürlüğüne başvurarak ipotek konusu taşınmazın değerinin icra mahkemesi kararı ile 10.706.447,54 TL olarak belirlendiğini, dosya hesabına göre borç 10.675.727,36 TL olup takip konusu ipoteğin 3.000.000,00 TL ile sınırlı limit ipoteği olması nedeni ile kendilerine en fazla 3.000.000,00 TL ödeme yapılabileceğini beyanla fark alacak için geçici rehin açığı belgesi verilmesini talep ettiği, icra müdürlüğünce talebin reddedildiği, alacaklı vekilince red kararının şikayet konusu yapıldığı, icra mahkemesince şikayetin reddine karar verildiği, şikayet edenin istinafı üzerine Bölge Adliye Mahkemesince İcra Mahkemesi kararı kaldırılarak şikayetin kabulü ile davacı alacaklı lehine muvakkat rehin açığı belgesi düzenlenmesine karar verildiği, iş bu kararın borçlu tarafından temyiz edildiği anlaşılmaktadır.
Muvakkat rehin açığı belgesi başlıklı İİK.’nın 150/f maddesi “Alacaklının satış talebinden sonra takdir edilen ve kesinleşen kıymete göre merhunun alacağı karşılamıyacağı anlaşılırsa, alacaklının talebi üzerine kendisine açık kalan miktar için bir muvakkat rehin açığı belgesi verilir.” şeklindedir. Buna göre geçici rehin açığı belgesi verilebilmesi için öncelikle rehinle temin edilmiş bir alacak bulunmalı, merhunun alacağı karşılamayacağı kesin olarak anlaşılmalı ve alacaklının talebi gerekmektedir. Takip konusu dosyada limit ipoteği ile temin edilen alacak bulunmakta olup, ipotekli taşınmaz limit ipotek miktarını karşılamaktadır. Bir başka deyişle dosyadaki ipotekli taşınmaz, alacağın temin ettiği kadarını karşılamakta olup, bunun dışındaki ve limiti aşan miktar açısından limit ipoteğinin niteliği gereği ipotekli taşınmazın teminat fonksiyonu bulunmamaktadır. Rehnin tutarı borcu karşılamaya yetmezse ne şekilde hareket edileceği İİK.’nın 45.maddesinde belirtilmiş olup bu durumda alacaklı kalan alacağını iflas veya haciz yoluyla takip edebilir. Dolayısıyla somut olayda geçici rehin açığı belgesi verilmesine ilişkin şartlar oluşmamıştır.
O halde İcra Mahkemesince şikayetin reddine dair verilen karar usul ve yasaya uygun olup, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi’nin 13/11/2024 tarih ve 2023/2824 Esas -2024/2639 Karar sayılı kararının yukarıda yazılı nedenlerle, 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 10.03.2025 gününde oy birliğiyle karar verildi.